Kontrowersje wokół amerykańskich deregulacji: co trzeba wiedzieć

Do dyskusji (a w zasadzie do awantury bo dyskusje to już od dawna się nie odbywają) wrzucę troszkę historii. Od zarania amerykańskich dziejów Biuro Prezydenta i agencje rządowe publikowały różne wydawane przez siebie regulacje w różnych dziennikach a nawet w gazetach. Zaczęło to doskwierać społeczeństwu gdy regulacji tych stawało się z roku na rok coraz więcej – zwłaszcza po dojściu do władzy.

Ale to że doskwierało społeczeństwu, to jeszcze żaden argument, żeby coś zmieniać. Na szczęście zaczęło to doskwierać samym urzędnikom, którzy te przepisy wydawali. Gdy Departament Sprawiedliwości musiał przyznać przed Sądem Najwyższym, że jedno z zarządzeń wykonawczych (executive order) Prezydenta Roosevelta, które próbowali wyegzekwować, zostało przez pomyłkę wcześniej uchylone.

Dla ciekawskich sprawa Panama Refining Co. V. Ryan 293 U.S. 388 z 1935 roku. Najpierw w lipcu 1933 r. Prezydent zakazał „transportu w handlu międzystanowym i zagranicznym ropy naftowej i jej produktów wyprodukowanych lub wycofanych ze składów w ilości przekraczającej dozwolone wolumeny”, a kilka dni później upoważnił Sekretarza Spraw Wewnętrznych do ogłaszania takich zasad i przepisów, jakie może uznać za konieczne w tym stosowania kar grzywny lub pozbawienia wolności.

Każdy nabywca lub spedytor (inny niż producent) oraz każda rafineria miała co miesiąc składać oświadczenia, że zakupiona, przesłana lub przetworzona ropa nie została wyprodukowana ani wycofane z magazynu w ilości przekraczającej dozwoloną.

W 1935 roku Kongres uchwalił ustawę o Rejestrze Federalnym, na podstawie której stworzono CFR – (Code of Federal Ragulation – K Jego pierwsze wydanie zostało opublikowane w 1938 roku. W 1960 roku CFR liczył 20 tysięcy stron. Obecnie jest to prawie 200 tys. stron. Mimo, że w międzyczasie próbowano dokonywać deregulacji.

Stało się to za sprawą zdobywającej coraz większą popularność dyscypliny naukowej jak była Ekonomiczna Analiza Prawa (EAL). Zwłaszcza gdy – nagrody Nobla otrzymali czołowi jej przedstawiciele – Robert Lucas, Gary Becker, James Buchanan, Richard Posner.

W 1974 roku ustanowiono Radę do spraw Stabilności Płac i Cen (Council on Wage and Price Stability) ale prezydent Gerald Ford wydał dekret ustanawiające procedury sporządzania analiz wpływu tych regulacji na inflację.

W 1980 roku, pod koniec urzędowania Jimmy’ego Cartera na mocy Paperwork Reduction Act ustanowiono Office of Information and Regulatory Affairs (OIRA). Po objęciu prezydentury Ronald Reagan w 1981 roku wydał dekret wprowadzający obowiązek sporządzania analiz kosztów i korzyści wszystkich planowanych regulacji.

Barak Obama już w 10 dni po objęciu urzędu w 2009 wydał dekret unieważniający dekret Busha juniora. W 2011 wydał nowy dekret nakazujący agencjom rządowym, aby – tam, gdzie jest to wykonalne i właściwe – zasięgnęły opinii osób, na które planowane regulacje mogą mieć wpływ.

Ale w 2017 roku prezydent Trump wydał dekret Reducing Regulation and Controlling Regulatory Costs, który wymagał aby każdy departament lub agencja planująca ogłoszenie nowej regulacji proponowała uchylenie co najmniej dwóch wcześniejszych.

Już w lutym 2017 roku złożyli pozew, starając się zablokować wykonanie dekretu argumentując, że jest on niezgodny z konstytucją gdyż narusza podział władzy i zmusza agencje federalne do niestosowania się do ustaw, określających sposób, w jaki uchwalają one przepisy.

W 2018 roku Biały Dom poinformował, że zniesienie „niepotrzebnych” regulacji pozwoliło zaoszczędzić 23 mld USD. Rok później było to 50 mld USD, a współczynnik deregulacji wyniósł 1:8,5.

Najciekawszym przykładem jest w tym zestawieniu Plan Czystej Energii (Clean Power Plan). Trumpowi nie udało się usunąć wszystkich regulacji Obamy, ale Biden nie dał rady cofnąć wszystkich deregulacji Trumpa do poziomu Obamy, mimo, że dekret Trumpa uchylił już pierwszego dnia swojego urzędowania.