Stabilność zawodowa, własne lokum oraz wsparcie bliskich fundamentem decyzji o macierzyństwie

„`html

Anna Matysiak urodziła się w 1979 roku. Ukończyła dwa kierunki studiów w Szkole Głównej Handlowej (SGH) w Warszawie: ekonomię oraz metody ilościowe i systemy informacyjne (2003). W 2006 roku uzyskała tytuł European Research Master in Demography w Max Planck Institute for Demographic Research w Rostocku. W 2009 roku otrzymała stopień doktora nauk ekonomicznych w SGH, na podstawie pracy o współzależnościach między płodnością a aktywnością zawodową kobiet. W 2017 roku zdobyła habilitację z ekonomii, a w 2024 roku tytuł profesora nauk społecznych w dziedzinie ekonomia i finanse.

Kariera naukowa

Anna Matysiak zaczęła swoją karierę naukową w Instytucie Statystyki i Demografii SGH, gdzie pracowała w latach 2003-2013. Później była związana z Wiedeńskim Instytutem Demograficznym Austriackiej Akademii Nauk (2013-2019). Od 2019 roku pracuje na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie stoi na czele Interdyscyplinarnego Centrum Badań nad Rynkiem Pracy i Rodziną (LabFam). Oprócz tego, jest redaktorką naczelną czasopisma „Demographic Research” oraz pełni funkcję wiceprezydentki European Association for Population Studies (EAPS).

Praca naukowa i osiągnięcia

Badania prof. Anny Matysiak koncentrują się na analizie wpływu przemian zachodzących na rynku pracy w Polsce i całej Europie. Jest to szczególnie związane z globalizacją i zmianą technologiczną, które wpływają na decyzje o posiadaniu dzieci. W swoich badaniach podkreśla również relacje pomiędzy sytuacją rodzinną a karierą zawodową kobiet i mężczyzn. Anna Matysiak łączy w swoich badaniach ekonomię pracy, demografię i socjologię rodziny, wykorzystując zaawansowane metody ilościowe.

W 2019 roku zdobyła prestiżowy Consolidator Grant Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERC) na projekt LABFER, który bada wpływ zmian technologicznych i globalizacji na dzietność. Jest również współautorką projektów realizowanych w ramach programów Horizon Europe i Narodowego Centrum Nauki, które badają skutki przemian na rynkach pracy. Analizują w tym także skutki pandemii COVID-19 na równość płci i funkcjonowanie rodzin.

Dorobek naukowy

Prof. Anna Matysiak jest autorką ponad 60 prac naukowych, z czego większość stanowią artykuły w prestiżowych recenzowanych czasopismach, takich jak: „Demography”, „European Journal of Population”, „Population Studies”, „Journal of Marriage and Family”, „Social Science Research” oraz „Work, Employment and Society”. Jej badania są często cytowane w międzynarodowej literaturze z zakresu demografii, ekonomii rodziny oraz socjologii.

Za swoje osiągnięcia otrzymała wiele wyróżnień, w tym stypendium START Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (2007), Nagrodę tygodnika „Polityka” (2009), Nagrodę Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (2013), Nagrodę Narodowego Centrum Nauki (2013) oraz Nagrodę Dirka J. van de Kaa Europejskiego Towarzystwa Badań nad Ludnością (2018).

Wpływ działalności naukowej

Anna Matysiak otrzymała Nagrodę FNP w roku 2025 w kategorii nauk humanistycznych i społecznych za zidentyfikowanie kluczowych cech rynku i warunków pracy wpływających na dzietność. Uważa, że jej badania bezpośrednio wpływają na codzienne życie, ponieważ zmiany demograficzne leżą u podstaw rozwoju ekonomicznego i kulturowego kraju. Podkreśla, że demografia jest kluczowym czynnikiem współtworzącym świat.

Znaczenie pracy zawodowej dla dzietności

Według prof. Anny Matysiak, stabilna i udana praca zawodowa nie tylko nie przeszkadza w macierzyństwie, ale często staje się jego warunkiem. Zjawisko to było już widoczne podczas PRL-u w Polsce. Kobiety łączyły wtedy posiadanie dzieci z pracą zawodową, co było naturalne. Mimo że wcześniej konkurencja na rynku pracy była niska, zmiany ustrojowe i dynamiczny rynek pracy lat 90. wprowadziły wyższe wymagania.

1. Stabilna praca zawodowa jako wsparcie dla rodziny
2. Kobiety inwestujące czas w edukację i karierę
3. Inwestycje w dzieci w odpowiedzi na wymagający rynek pracy

Anna Matysiak podkreśla, że stabilna praca zawodowa stała się istotna w krajach Europy Zachodniej i Stanach Zjednoczonych. Kobiety łączą opiekę nad dziećmi z pracą zawodową, co staje się coraz bardziej powszechne. W Niemczech i Austrii kobiety często pracują w niepełnym wymiarze, aby połączyć obowiązki rodzinne i zawodowe. W Polsce naturalne jest łączenie tych obowiązków, co stanowi różnicę w postrzeganiu w porównaniu do rodziców z Europy Zachodniej.

W swoich badaniach Anna Matysiak zwraca uwagę na kombinację różnych czynników wpływających na dzietność, w tym kulturowe i ekologiczne podejście do życia. Zaznacza, że choć rynek pracy jest kluczowym elementem, jest wiele innych istotnych czynników, które również wpływają na decyzje o posiadaniu dzieci. Rynki pracy są bowiem dynamiczne i niepewne, co wpływa na plany rodzinne.

Prof. Anna Matysiak wraz ze współpracowniczkami z Uniwersytetu Warszawskiego przeprowadziła eksperyment dotyczący stabilności pracy i jej wpływu na decyzje dotyczące posiadania dzieci. Wyniki wskazały na znaczenie stabilnej pracy, dostępu do mieszkań i opieki instytucjonalnej jako kluczowych czynników wpływających na decyzje o rodzicielstwie.

Jednym z omawianych kluczowych aspektów jest także konieczność umacniania systemu opieki instytucjonalnej oraz udziału partnerów w opiece nad dziećmi. Prof. Anna Matysiak podkreśla, że wspólne decyzje partnerskie są kluczowe dla odpowiedzialnego rodzicielstwa, wskazując na konieczność udziału mężczyzn w opiece nad dziećmi.

Podsumowując, prace prof. Anny Matysiak pokazują, że aby wspierać dzietność w zmieniającym się społeczeństwie, konieczność mogą być zmiany w politykach społecznych, zwiększanie dostępności do opieki instytucjonalnej i wsparcie ze strony partnerów. Zmiany te odgrywają kluczową rolę, szczególnie w kontekście dynamicznych zmian na rynku pracy i wymagań współczesnego życia zawodowego i rodzinnego.

Przyszłość badań nad demografią

Prof. Anna Matysiak jest przekonana, że jej badania mają potencjał stać się podstawą do podejmowania decyzji politycznych, które mogą poprawić życie rodzin. Chociaż nie zawsze wyniki badań są uwzględniane, jest coraz większe zainteresowanie tym, jak społeczno-demograficzne analizy mogą pomóc w kształtowaniu przyszłości społeczeństw.

Na końcu dodaje, że stabilna polityka społeczna, wsparcie opieki nad dziećmi i elastyczność pracy są istotnymi elementami wspierającymi decyzje o rodzicielstwie, a wyniki badań mogą wpływać na poprawę jakości życia rodzin i dzieci. Jej prace mają zatem istotny wkład w rozumienie tego, jak tworzenie warunków sprzyjających rodzinom może wspierać decyzje dotyczące posiadania dzieci.

„`