Co kryje się za tajemniczym zrzutem na Ukrainę – ODAB-9000 czy propaganda?

Rosyjskie źródła wojskowe twierdzą, że w ramach jednego z ostatnich ataków zrzuciły na Ukrainę bombę próżniową ODAB-9000, nazywaną również „ojcem wszystkich bomb”. Jest to broń, która jest uznawana za najpotężniejszą nienuklearną amunicję na świecie, z siłą wybuchu równoważną 44 000 kg TNT.

Gdyby te informacje się potwierdziły, byłby to pierwszy odnotowany przypadek użycia tego rozwiązania w walce. Pułkownik Witalij Sarantsew, rzecznik Charkowskiej Grupy Operacyjno-Taktycznej, jako pierwszy zgłosił to doniesienie. Wyjaśnił on, że siły rosyjskie najprawdopodobniej użyły amunicji o mniejszej mocy i wadze, a eksplozja została wyolbrzymiona przez rosyjskie media, aby stworzyć bardziej dramatyczny przekaz.

Nie oznacza to jednak, że atak nie miał znaczenia. Bomby termobaryczne, jaką jest ODAB, niezależnie od wagomiaru niosą ze sobą śmierć. Bomba termobaryczna charakteryzuje się tworzeniem fali wybuchu o niższej amplitudzie nadcisnienia, lecz o znacznie dłuższym czasie trwania w porównaniu do punktowego wybuchu materiału wybuchowego oraz wytworzeniem wysokiej temperatury w dużym obszarze. Podczas zderzenia z celem powstają kula ognia powodująca rozległe oparzenia oraz długo trwająca fala uderzeniowa, co jest zabójcze dla ludzi schroniących się w domach, piwnicach czy bunkrach.

ODAB już wcześniej spadał na Ukrainę. Największa z nich, czyli ODAB-1500, rażąca obszar o powierzchni 500 metrów kwadratowych, może spowodować gwałtowne wzrost cisnienia do 90-120 atmosfer w epicentrum, co czyni tę broń szczególnie niszczycielską. ODAB-1500 ma 4,5 metra długości, około 0,58 metra średnicy i waży 1500 kilogramów, dzięki czemu jest skutecznym narzędziem do atakowania nawet ufortyfikowanych konstrukcji, jak bunkry.

W tym kontekście zrzucona ODAB-9000 po nieudanym ataku została porównana do „maszynki do mielenia mięsa”. Broń ta początkowo zaprojektowana została z myślą o strategicznych bombowcach typu Tu-160, Tu-95 i Tu-22M3, jednak w nowoczesnych warunkach bojowych staje się niepraktyczna do użycia, ze względu na zagrożenie ze strony ukraińskich systemów przeciwlotniczych.

Jak sugerują eksperci, używanie bomb tego typu niemal na pewno skończyłoby się zestrzeleniem samolotu. Rosyjskie wysokiej rangi urzędnicy poszukują potężniejszych rozwiązań do atakowania miast na Ukrainie, jednak wiele pomysłów jest niemożliwych do realizacji.

W związku z tym wysoce nieprawdopodobne, aby Rosja dysponowała operacyjnymi jednostkami zdolnymi do używania ODAB-9000. W obecnej sytuacji prawdopodobne jest, że Rosja wykorzystała tę okazję do siania dezinformacji, podkopania morale ukraińskich żołnierzy, zastraszenia ludności cywilnej oraz destabilizacji regionu.