Ponadprzeciętna obsesja związana z rodziną Kennedych wśród zwolenników QAnon
Piotr Ibrahim Kalwas: Czym jest QAnon i kim jest Q? W kilku zdaniach. Will Sommer: QAnon to coraz bardziej rozpowszechniająca się globalna teoria spiskowa, której wyznawcy wierzą, że światem rządzi satanistyczna, pedofilska Klika odpowiedzialna za całe zło na świecie. Wiadomo (śmiech).
Czy jest ktoś, kto może uratować nasz świat? Donald Trump. Donald Trump został zwerbowany przez amerykańskie wojsko, aby kandydować na prezydenta w 2016 r. i stawić czoło Klice. Przyjdzie dzień, kiedy Trump aresztuje członków Kliki, zabije ich i zapoczątkuje nowy utopijny świat zwany Burzą. Wyznawcy QAnonu opierają się na teoriach i odezwach publikowanych w Internecie od 2017 r. przez anonimową postać o imieniu „Q”, którą uważają za kogoś bliskiego Trumpowi.
A kim jest Q+? To Trump właśnie. Zwolennicy QAnonu nazywają Donalda Trumpa Q+, czyli kimś, kto stoi jeszcze wyżej od samego Q. QAnoniści wierzą, że Trump jest mesjaszem. Głęboko zakonspirowany Q głosi dobrą nowinę o nowym świecie, który stworzy mesjasz Trump, czyli Q+. Uwierz w Plan.
Skąd się wziął QAnon i jak namieszał w Ameryce [FRAGMENT]
Kiedy czytałem twoją książkę, to czasami się śmiałem, ale częściej włosy stawały mi dęba. Ta książka jest przerażająca w perspektywie ewentualnego zwycięstwa Trumpa w nadchodzących wyborach. Na ile realne jest zagrożenie, że QAnon i podobne siły zintensyfikują swoje działania, jeśli Trump zostanie prezydentem? Myślę, że perspektywa umocnienia się zwycięstwem Trumpa wyznawców QAnonu i innych konspiracjonistów jest bardzo realna.
Sam Trump hołduje też różnym własnym teoriom spiskowym, co dla jego zwolenników jest dodatkowym paliwem dla rozpowszechniania teorii spiskowych QAnonu, które z zewnątrz dla wielu wyglądają jak kompletne szaleństwo. Wyznawcy QAnonu są licznie reprezentowani w Partii Republikańskiej.
To na przykład członkini Izby Reprezentantów Marjorie Taylor Greene, która jest obecnie jedną z najbardziej utytułowanych członkiń Kongresu Partii Republikańskiej. I choć ich pomysły wyglądają na dziwaczne, naprawdę nietrudno sobie wyobrazić, że w wypadku przejęcia rządów przez Republikanów niektóre z nich wdrożą oni w praktyce.
- QAnoniści-Republikanie chcą usunięcia nauczycieli gejów ze szkół, twierdząc, że osoby homoseksualne przygotowują dzieci do seksu.
Sednem ideologii QAnonu jest nieufność do instytucji. Media, rząd i wielki biznes chcą dopaść nas i nasze dzieci. Ufać można tylko Q i Trumpowi.
Jak Trump „używa” QAnonu, jeśli w ogóle to robi?
Jaki jest jego stosunek do tej grupy? Od czasu powstania QAnonu Trump bardzo niechętnie mówił cokolwiek negatywnego pod adresem tego ruchu, nie odrzucał jawnie jego przesłania, nigdy nie powiedział też publicznie rzeczy oczywistej: że to wszystko kłamstwo.
Co więcej, począwszy od 2020 r. zaczął akceptować QAnon sugerując, że jego wyznawcy mogą mieć rację w niektórych kwestiach. Zaczął publikować niektóre przekazy, teorie, zdjęcia QAnonu na swoich kontach w mediach społecznościowych.
- Myslę, że Trump postrzega QAnonistów jako swój fan club — zbyt ewidentnie niezrównoważony, by publicznie go chwalić, ale z drugiej strony jednak wspierający jego samego. Trump popiera więc QAnon w wyważony sposób, tak aby nie zrazić swoich bardziej umiarkowanych wyborców.
Próba zamachu na Donalda Trumpa. Oto główne teorie spiskowe Liczby, litery, akronimy, dziwne symbole, obrazki, kompilacje tego wszystkiego… Klika, Tajny Plan, Siły Kosmiczne. Hillary Clinton zjada dzieci, celebryci z Hollywood, bankierzy, politycy z Partii Demokratycznej piją ich krew i zjadają dziecięce mózgi. To są megatony absurdalnych teorii spiskowych.
- W świecie QAnonu jest ewidentnie dużo chorób psychicznych. Szczególnie wśród wyznawców o osobowości psychopatycznej, którzy — powiedzmy — zamordowali kogoś lub zostali aresztowani za popełnienie innych przestępstw. To bardzo niepokojące.
Myslę, że trzeba mieć naprawdę bardzo wypaczony ogląd świata, aby stać się zwolennikiem QAnonu, szczególnie takim bardziej zagorzałym. Ale sondaze pokazują, że od 3 do 7 proc. Amerykanów wierzy w QAnon — co czyni go większym niż kilka głównych religii w Stanach Zjednoczonych.
QAnon to coś podobnego do Rodziny Mansona czy Świątyni Ludu Jima Jonesa, tylko że na ogromną skalę? Niebezpieczna, wielomilionowa sekta działająca w realu i w sieci.
Właśnie — czy QAnon to sekta?
Tak, istnieje wiele podobieństw między ruchem QAnon a sektami, szczególnie w sposobie, w jaki obie grupy nakłaniają wyznawców do porzucenia swoich rodzin i wszelkich pozostałości dawnego życia na rzecz nowej społeczności. QAnon przyciąga ludzi niezależnie od rasy, płci czy klasy. Przypisywanie osobistych niepowodzeń knowaniom niewidzialnej kliki jest w sposób oczywisty atrakcyjne z emocjonalnego punktu widzenia, zwalnia bowiem człowieka z odpowiedzialności za własne problemy.
To również prosty sposób na wyjaśnienie złożoności świata. Ktoś, kto wyznaje taką teorię, może uprościć rzeczywistość, składając tragiczne wydarzenia na karb spisku, zamiast przyjąć do wiadomości, że do przypadkowych, chaotycznych, śmiertelnych wypadków może dojść ni stąd, ni zowąd.
Niby każdy jest narażony na „zarażenie” się tymi niebezpiecznymi bzdurami, ale, powiedz, dlaczego QAnon popierają zwolennicy i aktywiści głównie republikanów?
Znasz jakiegoś demokratę, który wierzy w QAnon i wyznaje jego idee? Zwolennicy Trumpa wyznają kult jednostki… „Trump w szpilkach” wierzy w teorie spiskowe i blokuje pomoc dla Ukrainy To też źle się kojarzy…
…a ponieważ Trump reprezentuje Partie Republikańską, zdecydowana większość zwolenników QAnonu to właśnie ludzie identyfikujący się z ich poglądami. Ale nieliczni Amerykanie popierający Demokratów również wyznają idee tego ruchu — to głównie wrogowie szczepionek i zwolennicy tzw. naturalnego leczenia. QAnon to mroczny sen o usankcjonowanej przemocy wobec wrogów politycznych i kulturowych. Grozi podkopaniem demokracji, stworzeniem gruntu pod autorytarny zamach stanu, usprawiedliwiany twierdzeniem, że demokraci i inni liberałowie to pedofile pożerający dzieci.
Jak możemy żyć obok takich ludzi?
— pytają wyznawcy QAnonu. „Szpryca” zabija, szczepionki to wstrzykiwanie w żyłę nanochipów Sorosa… Jaką rolę odgrywa w QAnonie antysemityzm? To odwieczny problem: połączenie teorii spiskowych z nienawiścią do Żydów. QAnon opiera się zasadniczo na antysemickich ideach, takich jak żydowskie „oszczerstwa krwi” — idei oskarżającej Żydów o mordowanie dzieci nieżydowskich i picie ich krwi podczas tajemnych rytuałów.
Stara historia… Widzimy tę ideę ponownie odzwierciedloną w QAnonie jako idea adrenochromu23. Według QAnonistów substancja zwana adrenochromem jest odprowadzana z mózgów dzieci mordowanych przez ludzi Kliki podczas satanistycznych rytuałów. QAnon gra również na idei Kabały, twierdząc, że świat jest kontrolowany i sterowany według jej zasad przez Żydów z Hollywood i świata finansów oraz George’a Sorosa.
Tak, George musi być, nic bez George’a… (śmiech) I chociaż wyznawcy QAnon nierzadko nie są otwarcie i jawnie antysemiccy, ich teorie umocowane są w wielowiekowej historii antysemityzmu i czerpią z niej.
W książce piszesz o absurdalnych twierdzeniach zwolenników QAnonu, że John F. Kennedy ożyje i będzie się ubiegał o wiceprezydenturę przy Trumpie. To jest naprawdę mocne! Wyznawcy QAnonu mają niesamowitą obsesję na punkcie całej rodziny Kennedych.
Myślę, że to między innymi dlatego, że wielu z nich było dziećmi, gdy prezydent Kennedy został zastrzelony, w związku z tym wszystko, co jest związane z jego rodziną, w jakimś sensie nawiązuje do tego wieku niewinności i „dobrych czasów”, którym, jak to sobie wyobrażają QAnoniści, cieszyła się kiedyś Ameryka.
Te wyidealizowane, prześnione i zazwyczaj fałszywe good ol’ days są elementem wspólnym wszystkich konspiracjonistów i fundamentalistów świata…
Jak bardzo niebezpieczny jest QAnon?
Piszesz, że „jak żadna inna z amerykańskich teorii spiskowych potrafi nakłonić do przemocy. Według danych zgromadzonych przez badaczy z Uniwersytetu Marylandu do września 2021 r. 101 zwolenników QAnonu, w tym 61 osób oskarżonych w związku z zamieszkami na Kapitolu, dopuściło się przestępstw.”
Ale QAnon dotyczy nie tylko Stanów Zjednoczonych. Jak dodajesz: „To narracja globalna”. Idea, która zdobywa popularność w wielu krajach. Piszesz też, że „ta teoria spiskowa wykazuje niesamowitą zdolność do przystosowywania się do lokalnych warunków, w czym przypomina ona inwazyjny gatunek rośliny oplatającej umysły”.
Czy QAnon może rozpieścić się po świecie? To już widać, to już się dzieje. QAnon przyjmuje się w zaskakująco łatwy sposób nie tylko w Stanach Zjednoczonych, ale w tak różnych krajach, jak np. Wielka Brytania, Francja, Niemcy i Japonia… Teorie spiskowe. QAnon zyskuje setki tysięcy zwolenników w Europie Polska…
To trochę zabawne, ponieważ QAnon wydaje się być ruchem nierozłącznie związany ze Stanami Zjednoczonymi, z Donaldem Trumpem i wszystkimi tymi amerykańskimi celebrytami. Ale w każdym kraju jest przecież jakiś Trump — większy, mniejszy — i wszędzie są przecież celebryci pijący krew małych dzieci…
QAnon został zaadaptowany przez ruchy populistyczne na całym świecie i, tak, zgadza się, dostosowany do lokalnych realiów, do lokalnej polityki czy społecznych uwarunkowań. QAnoniści nieamerykańscy przenoszą na swój grunt idee QAnonu jako bunt przeciwko neoliberalnemu konsensusowi i globalnym instytucjom, takim jak np. NATO.
Jak możemy zwalczać QAnon, jak leczyć jego wyznawców?
Przekonanie kogoś, aby nie wierzył w teorię spiskową, jest niezwykle trudne. Najlepszym rozwiązaniem wydaje się, zamiast bezpośredniego obalania twierdzeń, próba zainteresowania ich czymś innym niż polityka i po prostu ogólne odłączenie ich od internetu na jakiś czas. [Michael] Barkun ma własną definicję teorii spiskowej. Według jej wyznawców „nic nie dzieje się przypadkiem, nic nie jest takie, jak się wydaje, wszystko jest połączone”. Definicja ta pasuje do sytuacji, kiedy wyznawcy QAnonu w każdym przypadkowym zdarzeniu – niech to będzie błysk światła widziany z amerykańskiego wybrzeża Pacyfiku albo awaria statku, który utknął na mi