9 października, 2024

Walka o nowe prawa autorskie u progu. Tantiemy to tylko pierwszy krok.

Walka o nowe prawa autorskie u progu. Tantiemy to tylko pierwszy krok.

Pierwszy etap walki twórców o korzystne dla siebie zapisy w nowelizowanej ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych za nami. Głosowanie w Sejmie projektu wdrażającego unijne dyrektywy DSM i SATCAB II, który po raz pierwszy od trzydziestu lat może w tak znaczący sposób zmienić prawo obejmujące m.in. twórców audiowizualnych, jest dopiero początkiem bitew w długiej walce legislacyjnej.

Nie obyło się bez burzliwych dyskusji, protestów czy kuluarowych rozmów. Doszło nawet do zwrotu akcji w kluczowym momencie, tuż przed oddaniem głosu przez posłów. Projektem zajmą się teraz senatorowie, a jego kształt miejscami znacząco odbiega od pierwotnie zakładanej wersji, chociaż niektóre środowiska nie składają broni i zamierzają przekonywać rządzących do swoich racji.

Postulaty twórców

Podstawowym postulatem środowiska twórców – aktorów, reżyserów, scenarzystów – było wprowadzenie do polskiego prawa zapisów, które gwarantowałyby im tantiemy z internetu. Najaktywniej w tym zakresie działali przedstawiciele Stowarzyszenia Filmowców Polskich-Związku Autorów i Producentów Audiowizualnych.

W przesłanym komentarzu wyjaśnili, że wprowadzenie tantiem z internetu to niejedyna zmiana. „Przywrócono także zasadę, zgodnie z którą wyłączeń od odpowiedzialności nie stosuje się do platform internetowych, których głównym celem jest …. Co ważne, złagodzono również wymogi korzystania z ….” A był to zabieg niezbędny, aby postanowienia projektowanych zmian w ustawie były w pełni zgodne z wdrażaną dyrektywą (DSM).

Dzięki obecnemu, uchwalonemu właśnie brzmieniu przepisów, twórcy będą mogli egzekwować swoje prawa, a nowe regulacje mają na celu zwiększenie ich pozycji negocjacyjnej wobec dużych korporacji wykorzystujących ich prace bezpłatnie.

Walka o reemitowanie

Najciekawszym wałtkiem prac nad nowelizacją ustawa jest kwestia reemitowania. Posłowie rozszerzyli zapis dotyczący możliwości otrzymywania tantiem z reemisji utworów, a także zmienili definicję reemisji w projekcie ustawy.

Przedstawiciele różnych organizacji zawodowych artystów mieli podzielone zdanie na temat propozycji zmian dotyczących reemitowania. Mimo kontrowersji i sporów, rząd decyduje otworzyć się na korektę, aby zapewnić uczciwy podział środków z reklam i tantiem.

Postulaty dotyczące polepszenia pozycji twórców i ustalenia godziwych stawek wynagrodzenia są kluczowe dla wielu organizacji zawodowych artystów. Rząd zamierza zorganizować konsultacje, aby uwzględnić różnorodne opinie i postulaty artystów w procesie tworzenia nowej ustawy.